કેનેડા વિવાદ : બગડેલા સંબંધોથી ભારતીય છાત્રો પર શું થશે અસર, શું રિસ્ક લેવું જોઈએ કે નહીં?

Canada And India Relation: હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યાના મામલામાં ભારત અને કેનેડાના સંબંધોમાં તિરાડ સતત વધી રહી છે. જેમાં વિશ્વના અન્ય દેશો પણ જોડાયા છે. જેથી બંને દેશોના સંબંધો તેમજ વેપાર અને લોકો પર અસર પડી રહી છે. કેનેડાથી ભારત આવતા લોકોના વિઝા પર ભારતે અસ્થાયી રૂપે પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. જેના કારણે ત્યાંથી ભારત આવતા લોકોની ચિંતા વધી ગઈ છે.

દર વર્ષે પંજાબમાંથી ઘણા વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ માટે કેનેડા જાય છે, આ સિવાય પંજાબના લોકોએ તેમના બાળકો માટે ત્યાં કરોડો રૂપિયાનું રોકાણ કર્યું છે. બંને દેશો વચ્ચે વધી રહેલા અણબનાવને કારણે હવે ભારતીય માતા-પિતાની પણ ચિંતા વધી ગઈ છે.

કેનેડામાં અભ્યાસ માટે પંજાબમાંથી કેટલું રોકાણ કરવામાં આવ્યું છે?
ભારત અને કેનેડા વચ્ચે વધતા તણાવથી ભારતીય માતા-પિતાની ચિંતા વધી છે. કારણ છે કેનેડામાં તેઓએ તેમના બાળકોના શિક્ષણ માટે કરેલું રોકાણ છે. શનિવારે જારી કરાયેલા ખાલસા બોક્સ રિપોર્ટમાં ખુલાસો થયો છે કે પંજાબમાંથી દર વર્ષે શિક્ષણ માટે 68 હજાર કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરવામાં આવે છે. જે એકદમ આશ્ચર્યજનક છે.

દર વર્ષે ઘણા વિદ્યાર્થીઓ કેનેડા જાય છે
ખાલસા વોક્સ અનુસાર, કેનેડા દ્વારા ગયા વર્ષે એટલે કે 2022માં રેફ્યુજી એન્ડ સિટીઝનશિપ કેનેડા (IRCC) હેઠળ કુલ 2,26,450 વિઝા મંજૂર કરવામાં આવ્યા હતા. જેમાં પંજાબમાંથી અભ્યાસ માટે જતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા 1.36 લાખ હતી. આ તમામ વિદ્યાર્થીઓ 2 થી 3 વર્ષનો કોર્સ કરવા કેનેડા ગયા છે. વિદ્યાર્થીઓને વિઝા આપતી એજન્સી તરફથી એ પણ પ્રકાશમાં આવ્યું છે કે હાલમાં 3.4 લાખ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ કેનેડામાં અભ્યાસ કરી રહ્યા છે.

ખાલસા બોક્સ અનુસાર, એસોસિયેશન ઓફ કન્સલ્ટન્ટ ફોર ઓવરસીઝ સ્ટડીઝના પ્રમુખ કમલ ભુમલાએ આ મુદ્દે જણાવ્યું હતું કે  "અમારી પાસે ઉપલબ્ધ ડેટાના આધારે, કેનેડામાં સ્થળાંતર કરનારા લગભગ 60 ટકા ભારતીયો પંજાબીઓ છે, જેમાં અંદાજે 1.36 લાખ વિદ્યાર્થીઓ છે. ગયા વર્ષના ડેટા અનુસાર, સરેરાશ દરેક વિદ્યાર્થી ગેરંટીડ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સર્ટિફિકેટ (GIC) ફંડમાં $10,200 જમા કરવા ઉપરાંત વાર્ષિક ફીમાં આશરે $17,000 કેનેડિયન ચૂકવે છે."

ANI અનુસાર, કમલ ભુમલાએ વધુમાં કહ્યું કે, 2008 સુધી 38 હજાર પંજાબીઓ કેનેડા જવા માટે અરજી કરી રહ્યા હતા, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ આંકડો ઝડપથી વધ્યો છે. ઉપરાંત, કેનેડા જતા તમામ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓમાંથી લગભગ 60 ટકા પંજાબ મૂળના છે.

ભારતે દેશના નાગરિકો માટે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી
કેનેડાએ હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યા માટે ભારતને સીધું જ જવાબદાર ગણાવ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં સમગ્ર વિશ્વની નજર આ મુદ્દા પર ટકેલી છે. આવી સ્થિતિમાં કેનેડામાં રહેતા ભારતીયોને લઈને પણ ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. ખાસ કરીને ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ વિશે, જેઓ કેનેડાના વિવિધ રાજ્યોમાં અભ્યાસ કરી રહ્યા છે.

2022 માં કેનેડાએ વસ્તી ગણતરીના ડેટા જાહેર કર્યા હતા, જે મુજબ અન્ય દેશોમાંથી ત્યાં સ્થાયી થયેલા લોકોની કુલ સંખ્યામાંથી 18.6 ટકા ભારતીયો છે. ટાઈમ મેગેઝીનના એક અહેવાલ મુજબ ભારત પછી કેનેડામાં શીખોની સૌથી વધુ વસ્તી છે. આ ત્યાંની કુલ વસ્તીના 2.1 ટકા છે.

કેનેડાની અર્થવ્યવસ્થામાં ભારતનું મોટું યોગદાન
રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, વર્ષ 2022માં કેનેડામાં અભ્યાસ કરી રહેલા આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓમાંથી 40 ટકા ભારતીયો છે.  જ અહેવાલ મુજબ, TCS, Infosys, Wipro જેવી 30 ભારતીય કંપનીઓએ કેનેડામાં અબજો ડોલરનું રોકાણ કર્યું છે. જે કરોડો લોકોને રોજગાર આપે છે.

કેનેડાના અર્થતંત્ર માટે પણ ભારતીયો મહત્વપૂર્ણ 

કેનેડામાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓનું શું મહત્વ છે?
ફોર્બ્સના રિપોર્ટ અનુસાર કેનેડામાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં 2013ની સરખામણીમાં ત્રણ ગણો વધારો થયો છે. સામાજિક મુદ્દાઓના નિષ્ણાત બ્રહ્મ ચેલાનીએ કેનેડિયન વેબસાઇટ માટે એક લેખ લખ્યો છે. જેમાં તેમણે કહ્યું કે જસ્ટિન ટ્રુડોના નિવેદનથી કેનેડાના ભારત સાથેના સંબંધોમાં તણાવ વધી ગયો છે. કેનેડામાં રહેતા મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ ભારતીય છે. આમાં કેટલાક વિદ્યાર્થીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે જેઓ કેનેડામાં સ્થાયી થવાનું આયોજન કરી રહ્યા છે.

લાઇવમિન્ટે નિષ્ણાતોને ટાંકીને તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે હાલમાં કેનેડા અને ભારત વચ્ચે વધી રહેલા અણબનાવની ત્યાં રહેતા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ પર કોઈ અસર થાય તેવું લાગતું નથી. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હાલમાં કેનેડિયન એડમિનિસ્ટ્રેશન અથવા ઈમિગ્રેશન સર્વિસિસ તરફથી આ અંગે કોઈ ચિંતાજનક નિવેદન આવ્યું નથી.

કેસમાં એવી દલીલ પણ કરવામાં આવી હતી કે કેનેડામાં અભ્યાસ કરતા વિદેશી વિદ્યાર્થીઓમાંથી 40 ટકા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ છે. કેનેડાને આનો જ ફાયદો થઈ રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં કેનેડા કોઈપણ જોખમ લેવાનું ટાળશે.

અત્યાર સુધી શું થયું
ભારતે હાલમાં કેનેડાના નાગરિકોને વિઝા આપવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. બંને દેશોના રાજદૂતોને પોતપોતાના દેશોમાં જવાનો આદેશ આ સંબંધોમાં વધતી જતી ખટાશ દર્શાવે છે. સતત વધી રહેલા નિવેદનોની અસર બંને દેશોમાં રહેતા ભારત અને કેનેડાના લોકો પર સ્પષ્ટપણે જોવા મળી રહી છે.

તેની અસર બંને દેશોના વેપારમાં પણ જોવા મળી રહી છે. આનંદ મહિન્દ્રાની મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રાએ કેનેડામાં તેની કામગીરી બંધ કરવાની જાહેરાત કરી છે. કંપનીએ તેની કેનેડા સ્થિત કંપની રેસન એરોસ્પેસ કોર્પોરેશન, કેનેડાને સ્વૈચ્છિક ધોરણે બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. રેસન એરોસ્પેસ કોર્પોરેશનમાં તેની 11.18 ટકા ભાગીદારી હતી.